Алюмотермическое горение в системах Аl–ZrSiO4–N2 и Al–SiO2–N2 в условиях высокого давления азота

С.М. Фоменко; З.А. Мансуров; М.Т. Бекджанова; Ж. Коркембай; А.Н. Алипбаев

doi:10.18321/

Авторлар

С.М. Фоменко Жану проблемалары институты, Богенбай батыр к. 172, 050012, Алматы қ.
З.А. Мансуров Жану проблемалары институты, Богенбай батыр к. 172, 050012, Алматы қ.
М.Т. Бекджанова Жану проблемалары институты, Богенбай батыр к. 172, 050012, Алматы қ.
Ж. Коркембай Жану проблемалары институты, Богенбай батыр к. 172, 050012, Алматы қ.
А.Н. Алипбаев Жану проблемалары институты, Богенбай батыр к. 172, 050012, Алматы қ.

DOI:

https://doi.org/10.18321/

Кілт сөздер:

нитридтер, қысым, концентрат, синтез, азот, композиттер

Аңдатпа

Мақалада жоғарғы қысымды реакторда әртүрлі азот қысымында болатын, АІ–ZrSiO₄–N₂ және Al–SiO₂–N₂ жүйесінде пресстелген үлгілердегі, құрамында нитриді бар композиттердің пайда болу ерекшеліктерінің зерттеу нәтижелері келтірілген. Мөлшері 97% ZrSiO₄–ті құрайтын Обухов ГОКа цирконий консентраты цирконий құрамды шикізаттың сапасы ретінде қолданылды. Кең аумақта компоненттердің қатынасында композиттерді жоғарғы техникалық сипаттамада алу мақсатында және олардың реакцияға қабілеттілігінің зерттелу жүйесіне өздігінен таралатын жоғары температурадағы синтез (ӨЖС) әдісі жүргізілді. Реактордағы азоттың қысымы 5 тен 20 ға дейінгі атмосфера аралықта өзгерді. Синтезделген композит массасының өзгеруі мен беріктілігіне, және жану температурасына азот қысымының әсері көрсетілді. Композит матрицасында стерженді көрінетін құрылымның армирлеуші қызметі ӨЖС өнімдерін электронды микроскоппен және энергиялық дисперсті элементтік талдау әдістерінің көмегімен жасалынды. Композиттердің механикалық және отқа төзімділік қасиетін көрсететін ӨЖС–нің негізгі өнімдерінің нәтижесі Рентген фазалық талдау әдісімен анықталды. Құрамында алюминидің оксид нитриді және кремний нитриді мен алюминий силициді бар матрицаны құрайтын нитрид құрамды композиттің пайда болу жағдайы көрсетілді. ӨЖС үрдісінде циркониға негізделген алюмотермиялық жүйе физико-механикалық сипаттамалар мен оғары отқа төзімді қасиетке ие болатын құрамында нитриді бар композициялық материалдарды алуға мүмкіндік береді.

Әдебиеттер тізімі

(1) Portal.tpu.ru/SHARED/m/...materials/.../Керамические материалы.

(2) Боровинская И.П. Особенности синтеза СВС-керамики при высоких давлениях газа. В сб.: Самораспространяющийся высокотемпературный синтез: теория и практика. Черноголовка, 2001. С. 236–251.

(3) Mansurov Z.A., Dilmukhambetov E.E., Ismailov M.B., Fomenko S.M., Vongai I.M. New Refractory Materials on the SHS Technology. La Chimica e l’Industria, 2001, V. 83, P. 1–6.

(4) Мукасьян А.С., Степанов Б.В., Гальченко Ю.А., Боровинская И.П. О механизме структурообразования нитрида кремния при горении кремния в азоте. Физика горения и взрыва, 1990, № 1, С. 45–52.

(5) Xu Z., He L., Zhong X., Mu R., He S., Cao X. Thermal Barrier Coating of Lanthanum-Zirconium-Cerium Composite Oxide Made by Electron Beam–Physical Vapor Deposition. Journal of Alloys and Compounds, 2009, Vol. 478, No. 1–2, P. 168–172.

(6) Bodhak S., Bose S., Bandyopadhyay A. TMS 2010 Annual Meeting & Exhibition, State Convention Center, Seattle, Washington, 2010.

(7) Фоменко С.М., Мансуров З.А., Коркембай Ж., Бекджанова М.Т. Алюмотермическое горение оксидных систем в условиях высокого давления азота. Труды VII Международного симпозиума «Горение и плазмохимия». Алматы, 2013. С. 51–55.