Әр түрлі әдістермен алынған металл боридтерінің құрылымдары, құрамдары және қолданылу аймақтары
DOI:
https://doi.org/10.18321/Кілт сөздер:
боридтер, металдар, отқа төзімді қосылыстар, отқа төзімді материалдарАңдатпа
Берілген жұмыста қолданылу аймақтары кең металл боридтерінің негізгі қасиеттері мен құрамдары көрсетілген. Олардың алуынуы мен ғылымда және техникада қолданылуының тиімді әдістерінің талдауы жүргізілді. Соңғы жылдары басылып шыққан бірнеше бағыттарға жалпы түрде көзқарас беріліп, ең маңызды нәтижелер қарастырылған.Әдебиеттер тізімі
(1) Самсонов Г. В., Серебрякова Т. Н., Неронов В. А. Бориды. – М., 1975. – 376 с.
(2) Серебрякова Т. И., Неронов В. А., Пешев П. Д., Трефилов В. И. Высокотемпературные бориды. – М.: Металлургия, 1991. – 367 с.
(3) Pierson J. E., Billard A., Belmonte T. et al. Thin Solid Films. – 1999. – Vol. 347. – P. 78.
(4) Pierson J. F., Belmonte T., Michel H. Surface and Coatings Technology. – 2001. – Vol. 133. – P. 301.
(5) Zhon M., Noze M., Makino Y., Nogi K. Thin Solid Films. – 1999. – Vol. 234. – P. 343.
(6) Zhon M., Noze M., Makino Y., Nogi K. Thin Solid Films. – 2000. – Vol. 359. – P. 165.
(7) Горшков В. С., Савельев В. Г., Федоров Н. Ф. Физическая химия силикатов и других тугоплавких соединений. – М.: Высшая школа, 1988. – 400 с.
(8) Michioka C., Itoha Y., Yoshimura K., Watabe Y., Kousaka Y., Ichikawa H., Akimitsu J. NMR studies of single crystal chromium diboride. Journal of Magnetism and Magnetic Materials. – 2007. – Vol. 310. – P. 620–622.
(9) Швейкин Г. П., Ивановский А. Л. Успехи химии. – 1994. – Т. 63. – С. 751.
(10) Ивановский А. Л., Швейкин Г. П. Квантовая химия в материаловедении. Бор, его сплавы и соединения. – Екатеринбург: Издательство «Екатеринбург», 1997.
(11) Greenwood N. N. Boron. In: Comprehensive Inorganic Chemistry. – Vol. 1. – New York, 1973. – P. 665–991.
(12) Muetterties E. L. The Chemistry of Boron and its Compounds. – New York; London: J. Wiley, 1967.
(13) Decker B. F., Kasper J. S. Acta Cryst. – 1954. – № 7. – P. 77.
(14) Post B., Glaser V. F., Moskowits D. Acta Metallurgica. – 1954. – № 2. – P. 20.
(15) Nagamatsu J., Nakagawa N., Muranka T. et al. Nature. – 2001. – № 410. – P. 63.
(16) Моисеев Г. К., Ивановский А. Л. О составе нестехиометрических боридов некоторых металлов [Электронный ресурс] // Исследовано в России. – 2005. – С. 1544–1549. – Режим доступа: http://zhurnal.ape.relarn.ru/articles/2005/147.pdf
(17) Гусев А. И., Ремпель А. А. Нестехиометрия, беспорядок и порядок в твердом теле. – Екатеринбург: Издательство УрО РАН, 2001. – 580 с.
(18) Самсонов Г. В., Марковский Л. Я., Жигач А. Ф., Валяшко М. Г. Бор, его соединения и сплавы. – Киев: Издательство АН УССР, 1960. – 470 с.
(19) Muetterties E. L. The Chemistry of Boron and its Compounds. – New York: Wiley, 1976. – 198 p.
(20) Кузьма Ю. Б. Кристаллохимия боридов. – Львов: Вища школа, 1983. – 210 с.
(21) Косолапова Т. Я. Свойства, получение и применение тугоплавких соединений. – М.: Металлургия, 1986. – 928 с.
(22) Зефирова А. П. Термодинамические свойства неорганических веществ. – М.: Автомиздат, 1965. – 460 с.
(23) Рузинов Л. П., Гуляницкий Б. С. Равновесные превращения металлургических реакций. – М.: Металлургия, 1975. – 416 с.
(24) Кузенкова М. А. Структура, свойства и области применения порошков тугоплавких соединений, полученных различными методами // Проблемы технологии горения: материалы Всесоюзной конференции по технологии горения. – Черноголовка, 1987. – Т. 2. – С. 47–50.
(25) Карасев А. И. Порошковая металлургия. – 1973. – № 10. – С. 1–5.
(26) Игнатенко П. И. Факторы, определяющие образование наноструктур боридных и нитридных пленок на основе переходных металлов // Физика твердого тела. – 2009. – Т. 51, вып. 8.
(27) Коновалов В. А., Терпий Д. Н. Кинетика нарастания и свойства наноструктурных пленок диборида гафния // Журнал технической физики. – 2009. – Т. 79, вып. 7.
(28) Paderno Yu. B., Filipov V. B., Paderno V. N., Sayir A. Submicrone size single crystal Me(IV)B₂ (Me = Ti, Zr, Hf) fibers // Journal of European Ceramic Society. – 2005. – № 25. – P. 1301–1305.
(29) David S., Mirva E., Mats N., Zhijan S. Homogeneous TiB₂ ceramics achieved by electric current-assisted self-propagating reaction sintering // Journal of the American Ceramic Society. – 2007. – Vol. 90, № 10. – P. 3303–3306.
(30) Мержанов А. Г. Концепция развития самораспространяющегося высокотемпературного синтеза как области научно-технического прогресса. – Черноголовка: Территория, 2003. – 368 с.
(31) Нечепуренко А. С., Шамриков В. М., Ласыченков Ю. Я., Самунь С. В., Кислицын В. И. Бор, его бескислородные соединения и их применение в современной технике // Сб. трудов ФГУП «УНИХИМ с ОЗ». – 2005. – № 72.
(32) Амосов А. П., Боровинская И. П., Мержанов А. Г. Порошковая технология самораспространяющегося высокотемпературного синтеза материалов. – М.: Машиностроение-1, 2007. – 471 с.
(33) Ксандопуло Г. И., Моисеева Ю. А., Абдулкаримова Р. Г., Ефремов В. Л., Петрова Г. А. Получение боридсодержащих керамических материалов из боратных руд методом СВС // Инженерно-физический журнал. – Минск, 1993. – Т. 65, № 4. – С. 501–502.
(34) Abdulkarimova D. S., Vongai I. M., Mansurov Z. A., Odawara O. Producing of boride composites by SHS method // 17th Int. Symp. on Boron, Borides and Related Materials. – Turkey, 2011. – P. 175.
(35) Левашов Е. А., Курбаткина В. В., Пацера Е. И., Погожев Ю. С., Рупасов С. И., Рогачев А. С. Самораспространяющийся высокотемпературный синтез перспективных керамических материалов для технологий осаждения функциональных наноструктурных покрытий // Известия вузов. Цветная металлургия. – 2010. – № 5. – С. 27–53.
(36) Левашов Е. А., Рогачев А. С. Перспективные материалы и технологии самораспространяющегося высокотемпературного синтеза. – М.: МИСиС, 2011. – 377 с.
(37) Yeha C. L., Li R. F. Formation of TiB₂–Al₂O₃ and NbB₂–Al₂O₃ composites by combustion synthesis involving thermite reactions // Chemical Engineering Journal. – 2009. – № 147. – P. 405–411.
(38) Wang L. L., Munir Z. A., Maximov Y. M. Thermite reactions: their utilization in synthesis and processing of materials // Journal of Materials Science. – 1993. – № 28. – P. 3693–3708.
(39) Vallauri D., Atias-Adrian I. C., Chrysanthou A. TiC–TiB₂ composite: a review of phase relationships, processing and properties // Journal of the European Ceramic Society. – 2008. – № 8. – P. 1697–1713.
(40) Locci A. M., Orrfj R., Cao G., Munir Z. A. Simultaneous spark plasma synthesis and densification of TiC–TiB₂ composite // Journal of the American Ceramic Society. – 2006. – Vol. 89. – P. 848–855.
(41) Zhao H., Cheng Y. B. Formation of TiB₂–TiC composite by reactive sintering // Ceramics International. – 1999. – № 25. – P. 353–358.
(42) He J., Wang W., Fu Zh., Sun H. Combustion synthesis of TiB₂ ceramics powder from B₂O₃–TiO₂–Mg system in air atmosphere // Journal of Wuhan University of Technology, Materials Science Edition. – 2005. – Vol. 20, № 2. – P. 90–93.
(43) Иванов В. В., Черноусов А. А., Кирик С. Д., Нагибин Г. Е. Некоторые аспекты физико-химии связывания в компоненте TiB₂/Al₂O₃ // Огнеупоры и техническая керамика. – 2011. – № 10. – С. 19–25.
(44) Гладких Л. И., Григорьев О. Н., Соболь О. В., Пугачев А. Т., Соболь Е. А., Мартынюк С. В. Структура и прочность композиционной керамики TiB₂–CrB₂ и TiB₂–W₂B₅, полученной методом горячего прессования // Вопросы атомной науки и техники. Серия: Физика радиационных повреждений и радиационное материаловедение. – 2002. – № 6 (82). – С. 139–142.
(45) Матовников А. В., Урбанович В. С., Чукина Т. А., Сидоров А. А., Новиков В. В. Комбинированный метод синтеза диборидов редкоземельных элементов // Неорганические материалы. – 2009. – Т. 45, № 4. – С. 414–416.
(46) Горячев Ю. М., Ковенская Б. А., Тимофеева И. И. К вопросу об образовании высших боридов переходных металлов под влиянием высоких давлений // Физика и техника высоких давлений. – 1982. – № 8. – С. 47–50.
(47) Urbanovich V. S. Physical and Mechanical Properties of TiB₂–TaB₂ Solid Solutions obtained at High Pressures and High Temperatures // Program and Abstracts of the 13th Int. Symp. on Boron, Borides and Related Compounds. – 1999. – P. 71.
(48) Сычев А. Е., Мержанов А. Г. Самораспространяющийся высокотемпературный синтез наноматериалов // Успехи химии. – 2004. – Т. 73, № 2. – С. 157–170.
(49) Merzhanov A. G., Rogachev A. S. Pure and Applied Chemistry. – 1992. – Vol. 64, № 9. – P. 941.
(50) Рогачев А. С., Шкиро В. М., Чаусская И. Д., Швецов М. В. Физика горения и взрыва. – 1988. – Т. 6, № 86.
(51) Uenishi K., Matsubara T., Kambara M., Kobayashi K. F. Scripta Materialia. – 2001. – Vol. 44. – P. 2093.
(52) Taneoka Yu., Odawara O. Combustion synthesis of the Titanium–Aluminium–Boron system // Journal of the American Ceramic Society. – 1989. – Vol. 72, № 6. – P. 1047–1049.
(53) Hong Ch., Zhang X., Han J., Wang B. Fabrication and mechanical properties of porous TiB₂ // Ceramics Journal of Materials Science. – 2006. – Vol. 41, № 15. – P. 4790–4794.
Жүктеулер
Жарияланды
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2012 Д.С. Абдулкаримова, З.A. Мансуров, О. Одавара, А.С. Рогачев

Бұл жұмыс Creative Commons атрибуты бойынша лицензияланған. 4.0 Халықаралық лицензия.